maandag 21 december 2015

Houtskeletbouw en akoestiek

Hout absorbeert storende geluiden die van binnen en buiten komen. Door een juiste opbouw van de wanden en vloeren voldoen HSB-gebouwen perfect aan de nieuwe akoestische normen, zelfs daar waar hoge eisen zijn opgelegd, zoals in appartementsgebouwen.


Soorten geluid

Luchtgeluid

Wanneer een geluidsbron (pratende mensen, radio’s, vliegtuigen…) lucht in beweging zet ontstaat luchtgeluid. Dit soort geluid verspreidt zich binnen een gebouw via openingen, zoals ramen, deuren en allerhande kieren.

Ook uit een luchtdichte ruimte kan echter luchtgeluid ontsnappen, aangezien
de wanden geluidstrillingen kunnen opnemen en doorgeven aan de aangrenzende ruimte.


Contactgeluid

Bij contactgeluid brengt de geluidsbron de muur, de vloer of het plafond rechtstreeks aan het trillen. Voorbeelden zijn voetstappen van de bovenburen, dichtslaande deuren...

De trillende gebouwdelen brengen lucht in beweging, waardoor geluidsgolven
ons oor bereiken.


Installatiegeluid

Omdat het geluid van allerhande technische inrichtingen (verwarming, ventilatie e.d.) op een specifieke manier moet aangepakt worden, hanteren specialisten daarnaast ook het begrip installatiegeluid.


Geluid verzwakken

Om geluiden die door een wand, vloer of plafond gaan te verzwakken, maken ontwerpers gebruik van twee principes:

  • ze voegen massa toe waardoor het gebouwelement minder snel gaat trillen.
  • ze maken gebruik van het massa-veermassa-principe. Hierbij worden zwaardere materialen (bijvoorbeeld platen) van elkaar ontkoppeld door soepele materialen (veren, isolatie…) die de trilling dempen.


Geluidsverzwakking in houtskeletbouwconstructies berust meestal op een zorgvuldig bestudeerde toepassing van het massa-veer-massa-principe.


Totaalconcepten


Hoewel de hoger vernoemde principes de basis vormen voor het akoestisch ontwerp van een gebouw, mag akoestiek niet verengd worden tot twee eenvoudige regels. In de werkelijkheid is een prettig akoestisch comfort het resultaat van een complex samenspel van factoren.

Geluid reist immers langs tal van wegen: ramen en deuren, kieren en spleten, vloeren, wanden, verwarmingsleidingen, ventilatiekanalen enz. De geluidsgolven nemen daarbij niet noodzakelijk de kortste weg en de geluidsisolatie van een wand wordt bepaald door de zwakste schakel in die wand (bijvoorbeeld de deur).

Bovendien beïnvloeden lage tonen gebouwelementen op een andere manier dan hoge, en is de onze waarneming en ons comfortgevoel niet hetzelfde in alle frequentiegebieden.

Het is daarom belangrijk dat het akoestisch ontwerp geïntegreerd wordt in een totaalconcept. Omdat industrieel vervaardigde houtskeletbouwelementen het resultaat zijn van onderzoek en ontwikkeling is een dergelijke globale aanpak een kolfje naar de hand van houtskeletbouwers.


Uitvoering


Precies omdat bij akoestiek zo veel factoren een rol spelen, is een correcte uitvoering van het totaalconcept van groot belang. Kleine onzorgvuldigheden, zoals onoordeelkundige doorboringen voor elektriciteitsleidingen of ventilatiekanalen kunnen het akoestisch comfort van een ruimte kan immers teniet doen.

De hoge mate van prefabricatie, die houtskeletbouw kenmerkt, reduceert dit risico. Ook de sterke coördinatie van de bouwpartners, die een traditie is in de houtskeletbouwsector, draagt bij tot een perfecte uitvoering.


Galm


Een prettig akoestisch comfort hangt ook af van de galm in een ruimte, die sterk bepaald wordt door de inrichting van de kamer. De aanwezigheid van meubels en andere absorberende materialen en constructies
speelt hierin een doorslaggevende rol. Ook het materiaal, de opbouw en de oppervlaktestructuur van de naakte wanden beïnvloeden de galm.

Omdat houtskeletbouwstructuren aan de binnenkant meestal bekleed zijn met plaatmaterialen die een goed compromis vormen tussen stevigheid en zachtheid, heerst in veel houtskeletbouwwoningen een opvallend aangenaam geluidsniveau. In combinatie met geschikt isolatiemateriaal, lenen de platen zich trouwens goed voor de opbouw van geluidabsorberende constructies.